ĐÔI DÒNG TÍCH SỬ QUÊ HƯƠNG

ĐÔI DÒNG TÍCH SỬ QUÊ HƯƠNG

Dẫu khổ hằn luôn nặng nghĩa tình
Đây miền đất nước mảnh đất linh
Non Mai mạch ví hồn sông núi
Thạch Hãn nguồn y bóng dáng hình
Cảm bởi Huyền Trân đà vị nghĩa
Trọng vì Công chúa thấu điều minh
Hói Sòng(1) điểm rước sang Chàm quốc
Đổi lấy châu Ô - Rí (2) đẹp xinh…
Mai Vân-VTT, 12/12/23.
* (1&2) Hói sòng là bến trên sông Cam Lộ, thuộc Tả ngạn sông Thạch Hãn. Đoàn kiệu rước Công Chúa Huyền Trân từ Thành Thăng Long đến đây xuống thuyền ra cửa Việt Yên (nay là cửa Việt) ra khơi để sang làm dâu Vương quốc Chăm Pa; cuộc tình đổi lấy hai châu Ô và Rí (Châu Thuận Hóa về sau), và nhánh sông Cam Lộ được đổi thành tên sông Hiếu để dân mình tưởng nhớ công ơn Bà Chúa và lập miếu phụng thờ nơi bến Hói này từ bao đời nay.

NGÚT TRỜI NAM

Sấm Trạng Hoành Sơn nhất đáy tàng
Nương đèo đắp lũy dựng giang san
Trời Nam một cõi Ân Bà Chúa*
Lãnh thổ đôi Châu Đức Thánh Trần
Đại Việt uy lừng muôn tuế nguyệt
Nguyễn Hoàng danh rạng tận ngàn năm
Thần dân kính trọng đồng tôn nể
Bởi cõi bờ Nam lộng ngút ngàn…
Mi Vân-VTT, 20/12/23. 

Ảnh minh hoạ nguồn: từ Internet và tác giả. 
* Huyền Trân Công Chúa vì nghĩa nước để có được đất đai hai châu Thuận - Hóa …Nên dân chúng Đại việt và đặc biệt miền trong gọi là bà Chúa, nơi nơi đều lập miếu Thờ. Điểm xuất phát từ kinh thành đoàn ngựa kiệu đến bến tại Hói Sòng (Nay gần Ngã tư Sòng ở Cam Lộ, Quảng Trị) xuống thuyền rồng xuôi dòng ra cửa bể Việt Yên sang Vương Quốc Chăm Pa. Về sau thần dân tại đây lập miếu thờ Bà Chúa và gọi tên sông Cam Lộ ( tả ngạn sông Thạch Hàn) là Sông Hiếu để tỏ lòng nhớ ơn …