THƯƠNG TIẾC NHẠC SĨ NGUYỄN VĂN ĐÔNG Nguyễn Phú yên.

THƯƠNG TIẾC NHẠC SĨ NGUYỄN VĂN ĐÔNG

Nguyễn Phú yên.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông, tác giả của hàng loạt bản tình ca nổi tiếng trước năm 1975, đã qua đời tại Bệnh viện Chợ Rẫy, Sài Gòn vào lúc 19g30 ngày hôm qua 26-2-2018, hưởng thọ 86 tuổi. Được biết sau khi nhạc sĩ qua đời, gia đình ca sĩ Giao Linh đang ở Bệnh viện Chợ Rẫy để lo hậu sự cho nhạc sĩ. Ca sĩ Giao Linh là học trò ruột của ông kể từ năm 1965 và đến nay vẫn giữ mối quan hệ bạn bè thân thiết với gia đình nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông. Hiện linh cữu đang được quàn tại tư gia, số 271A Nguyễn Trọng Tuyển, P. 10, Q. Phú Nhuận, SG.

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông sinh năm 1932 tại Sài Gòn, là một trong những tên tuổi lớn của nền tân nhạc miền Nam. Ông cũng là tác giả của những bản tình ca được nhiều thế hệ yêu thích, như: Chiều mưa biên giới, Phiên gác đêm xuân, Nhớ một chiều xuân, Niềm đau dĩ vãng, Tình cố hương, Mấy dặm sơn khê, Sắc hoa màu nhớ, Khúc tình ca hàng hàng lớp lớp, Về mái nhà xưa, Hải ngoại thương ca… cũng như rất nhiều bản thánh ca nổi tiếng: Màu xanh Noel, Mùa sao sáng, Bóng nhỏ giáo đường, Tình người ngoại đạo… Ông viết lời Việt cho hàng loạt bản nhạc cổ điển, nhạc Giáng sinh: Ave Maria, Đêm Thánh vô cùng (Stille Nacht), Hồi chuông nửa đêm (Jingle Bells)…

Từ thập niên 1950 nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông đã nổi bật cùng với thế hệ các nhạc sĩ: Mạnh Phát, Minh Kỳ, Hoài Linh, Y Vân… Ông từng là giám đốc Hãng băng đĩa nhạc Continental và Sơn Ca đã làm nên tên tuổi cho hàng loạt các ca sĩ thời đó như Thái Thanh, Ban hợp ca Thăng Long, Lệ Thu, Khánh Ly, Phương Dung, Giao Linh, Thanh Tuyền…

Bên cạnh tân nhạc, dưới nhiều bút danh khác như: Phượng Linh, Đông Phương Tử… ông đã viết nhạc nền và đạo diễn cho trên 50 vở tuồng, cải lương nổi tiếng ở miền Nam trước năm 1975 như: Nửa đời hương phấn, Đoạn tuyệt, Tiếng hạc trong trăng, Mưa rừng...

Sau năm 1975, tuy là một đại tá quân đội VNCH, đi học tập cải tạo 10 năm, ông từ chối H.O và chọn ở lại VN, sống tại quận Phú Nhuận từ đó đến nay.

Xin trích lại một đoạn hồi ức của NS Nguyễn Văn Đông:

“Vào năm 1956, đơn vị tôi đóng quân ở Chiến khu Đồng Tháp Mười, được xem là mặt trận tiền tiêu nóng bỏng vào thời bấy giờ. Khi ấy, tôi mang cấp bậc trung úy, mới 24 tuổi đời, còn bạch diện thư sinh. Tuy hồn vẫn còn xanh nhưng tâm tình đã nung trong lửa chín ở quân trường. Chính tại Đồng Tháp Mười, vùng đất địa linh nhân kiệt, đã gợi hứng cho tôi sáng tác những bản hùng ca như Súng Đàn, Vui Ra Đi, một thuở được hát vang trong Chiến dịch Thoại Ngọc Hầu.

Rồi tiếp sau đó là các bản nhạc Phiên Gác Đêm Xuân, Chiều Mưa Biên Giới, Sắc Hoa Màu Nhớ được ra đời cũng tại vùng đất thiêng này. Khi đi vào vùng hỏa tuyến, là chàng trai trẻ độc thân, với một mối tình nho nhỏ thời học sinh mang theo trong ba-lô, tôi bước nhẹ tênh vào cuộc chiến đầu đời.

Ngày đó Đồng Tháp Mười còn là đồng không mông quạnh, lau sậy ngút ngàn, dân cư thưa thớt, sống co cụm trên những gò đất cao giữa vùng đồng lầy nước nổi quanh năm. Người ở hậu phương lúc bấy giờ nhìn về Đồng Tháp Mười như là vùng đất bí hiểm với những huyền thoại Lúa Ma nuôi quân đánh giặc, về Tổng Đốc Binh Kiều, Thiên Hộ Vương thời chống Pháp qua những trận đánh lẫy lừng ở Gãy Cờ Đen, Gò Tháp mà chiến tích được tạc vào bia đá ở Tháp Mười Tầng còn lưu lại đến ngày nay.

Mùa xuân năm đó, đơn vị tôi đóng trên Gò Bắc Chiêng, có tên là Mộc Hóa, nằm sát biên giới Việt Nam-Campuchia, sau này là Tỉnh lỵ Kiến Tường. Đơn vị của tôi đã có những cuộc giao tranh đẫm máu vào những ngày giáp tết trên những địa danh Ấp Bắc, Kinh 12 và tuyến lửa Thông Bình, Cái Cái, Tân Thành.

Dù vậy, mùa xuân vẫn có cánh én bay về trên trận địa và hoa sen Tháp Mười vẫn đua nở trong đầm dù bị quần thảo bởi những trận đánh ác liệt. Cứ mỗi độ xuân về, sông Vàm Cỏ lại mang về từng đàn tôm cá từ biển hồ Tông Lê Sáp, vượt vũ môn theo đám lục bình trôi về vùng Tam Giác Sắt, như nhắc nhở Bộ Tư lệnh tiền phương Đồng Tháp Mười lập danh sách cho những người được về quê ăn Tết.

Vì còn độc thân nên tên tôi được ưu tiên ghi vào Sổ nhật ký hành quân và ở lại đơn vị trong những ngày Tết. Dù không ai nghĩ có đánh nhau ngày đầu năm nhưng quân lệnh phải được tuân hành nghiêm chỉnh.

Trước ba ngày Tết, tôi được lệnh lên chốt tiền tiêu, tăng cường cho cứ điểm, mang theo chiếc ba-lô với chút hành trang lương khô, cùng tấm ảnh của người em gái hậu phương, cũng là cơ duyên sau đó để tôi viết nên bài tình ca Sắc Hoa Màu Nhớ.

Tiền đồn cuối năm, đêm 30 Tết, trời tối đen như mực, phút giao thừa lạnh lẽo hắt hiu, không bánh chưng xanh, không hương khói gia đình. Tôi ngồi trên tháp canh quan sát qua đêm tối, chỉ thấy những bóng tháp canh mờ nhạt bao quanh khu yếu điểm như những mái nhà tranh, chập chờn dưới đóm sáng hỏa châu mà mơ màng về mái ấm gia đình đoàn tụ lúc xuân sang.

Thay cho lời chúc Tết là tiếng kẻng đánh cầm canh và tiếng hô mật khẩu lên phiên gác. Vào đúng thời điểm giao thừa, ngọn đèn bão dưới chiến hào thắp sáng lên như đón chào năm mới thì cũng là lúc những tràng súng liên thanh nổ rền từ chốt tiền tiêu. Khi ấy vào buổi tinh mơ của trời đất giao hòa, vạn vật như hòa quyện vào trong tôi, có hồn thiêng của sông núi, có khí phách của tiền nhân. Tôi nghe tâm hồn nghệ sĩ của mình rộn lên những xúc cảm lạ thường, làm nảy lên những cung bậc đầu tiên của bài Phiên Gác Đêm Xuân: “Đón giao thừa một phiên gác đêm/ Chào Xuân đến súng xa vang rền/ Xác hoa tàn rơi trên báng súng/ Ngỡ rằng pháo tung bay, ngờ đâu hoa lá rơi…”

Rồi mơ ước rất đời thường:

“Ngồi ngắm mấy nóc chòi canh/ Mơ rằng đây mái nhà tranh/ Mà ước chiếc bánh ngày xuân / cùng hương khói vương niềm thương…”

Bài Phiên Gác Đêm Xuân được ra đời trong hoàn cảnh như thế, cách đây nửa thế kỷ, đánh dấu một chuỗi sáng tác của tôi về đời lính…”.

Xin thành kính tiếc thương một tài năng âm nhạc đã vĩnh viễn ra đi. Nguyện cầu linh hồn ông siêu thoát cùng những giai điệu tuyệt đẹp mà ông để lại cho đời sau.

N.P.Y.

______

Hình 3: Vợ chồng nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông (ngồi) chụp tại tư gia của ông năm 2014 cùng các ca sĩ Giao Linh, Phương Hồng Quế, Trang Thanh Lan, Phương Hồng Ngọc, Kim Anh, Michael, nhạc sĩ Trần Quốc Bảo