NHÀ LÀ NƠI ĐỂ TRỞ VỀ Tiểu Yên-VTHH

 NHÀ LÀ NƠI ĐỂ TRỞ VỀ

Con Hà dụi dụi mắt, lăn qua lăn lại vài vòng trên giường, rồi mới lồm cồm bò dậy. Trong Sài Gòn, hắn là chúa thức khuya dậy muộn, nên về quê mấy ngày, cũng quen thói, buổi sớm là nằm ì ra cho đến khi nghe tiếng mẹ gọi:
- Dậy ăn sáng đi, trưa trờ trưa trật rồi
- Uhm uhm, sáng nay ăn món chi rứa mẹ?
- Thì hôm qua mi dặn bánh ướt Phương Lang, mẹ mua rồi đó, dậy mà ăn…
Nắng lên, từ rất sớm, vàng như rót mật. Con Hà nheo mắt nhìn ra đường, nhà ba mẹ hắn ngay sát QL1A, nên xe cộ cứ chạy hà rầm từ sáng sớm đến tối mịt, hắn chép miệng bâng quơ.
- Chao, về nhà mình thoải mái ghê. Còn được nằm ôm mẹ, sướng thiệt…
Hắn liếc liếc thấy mẹ cười cười tủm tỉm. Chao, hồi nhỏ không sao mà giờ lớn về nằm giường cứng không có nệm, hắn vặn vẹo rêm cả lưng. Mẹ biết ý, lấy một cái chăn lót làm đệm cho hắn dằn phía dưới để ngủ êm hơn. Hắn ngủ êm hơn thiệt, nửa đêm còn thò tay vòng sang người mẹ, sờ sờ nắn nắn. Chính trong cái khoảnh khắc ấm áp đó, hắn chợt thảng thốt, trong lòng thấy như mắc nghẹn. Tay mẹ, chân mẹ đã không còn săn chắc nữa, những cơ bắp của mẹ sờ vào cảm giác nhũn nhão rất chân thật, mẹ ốm đi thấy rõ. Con Hà lặng thinh, thương mẹ thật nhiều.

Nắng buổi sáng chứa chan trên bậc cửa. Con Hà cù mẹ đi ra “vườn” chơi. Hắn đội cái nón lá, tay cắp cái rổ nhựa, khuyến mãi thêm một con dao nhỏ nữa. Mẹ lúp xúp đi trước, hắn lon ton ríu rít theo sau, chân cứ nhảy cà tưng cà tưng ngó bộ chừng rất háo hức. Woa… hắn nhớ đám hoa xuyến chi mọc đầy ven đường rồi, kỳ này phải cắm được một bình thật đẹp đẹp chớ. “Vườn” của ba mẹ thực ra là một dải đất ven bờ kênh thuỷ lợi, ba mẹ hắn bỏ công mỗi chiều đều khai khẩn chăm bẵm, mẹ ươm cây, ba xách nước tưới. Cứ buổi chiều là hai ông bà ra vườn, vận động một lúc cho khoẻ người, khi mặt trời chập choạng sắp lăn xuống bờ Tây thì mới chịu nghỉ. Ba hay khoe, thể dục miễn phí, lại có rau có củ quả cho cả mình và cho con cháu ăn. Vườn ba mẹ trồng các loại rau quả theo mùa, từ rau lang, rau muống, cải xanh đến đậu bắp, đậu que, bắp nếp, đậu phộng, mè, đu đủ… Thu hoạch được thứ gì ngon ngon, mẹ lại chắt chiu để dành, gửi kèm chuyến xe Quảng Trị - Sài Gòn cho các con các cháu ở xa được ăn đồ nhà quê sạch, không hoá chất không thuốc trừ sâu.

- Ba biết mi về, ba chừa cho mấy trái đu đủ chín cây chưa hái đó
Mẹ ra dấu, chỉ chỉ. Thế là con Hà phi thân nhanh như cơn gió, lao thẳng về phía trước, cái chân ngó bộ muốn ‘cân đẩu vân” cho nó nhanh.
Hắn nheo mắt nhìn lên đọt cây đu đủ, sau một hồi đu bám, nhảy lên nhảy xuống, rung lắc, hắn bắt đầu đi quanh kiếm một cái cây dài, chọc chọc, khều trái, khều phải, đẩy qua đẩy về thì trái đu đủ lao như xé gió xuống mặt đất cái bịch, con Hà hết hồn… không kịp xoè tay hứng, hắn xon xót phủi lớp đất bám ở vỏ và chặc lưỡi nói:
- Uổng ghê, bị toét mất 1 góc.
Tuy thế, vẫn không làm hắn tuột mood. Hắn lôi con dao nhỏ, bổ đôi quả đu đủ ra, bắt đầu nạo ruột và hột, rồi đứng chồm hổm mukbang luôn chiến lợi phẩm ngay tại chỗ. Vừa ăn vừa khen:
- Ăn kiểu ni, khoái. Ngọt lựng mẹ ơi…
Mẹ hắn cười cười, thừa biết con Hà ra “phá vườn” là chính chớ chi. Nhưng hắn vui là được. Mỗi lần hắn về, nhà như sáng sủa hẳn ra, nhờ cái bàn ở phòng khách lúc nào cũng có một bình hoa xuyến chi hay bông cúc dại? Hay là nhờ nhà trước nhà sau lúc nào cũng ríu ríu tiếng cười tiếng nói rộn ràng loé choé của hắn? Hắn vui thì ba mẹ hắn cũng vui lây.

Trong khi con Hà say mê xử lý quả đu đủ thì mẹ tranh thủ hái thêm nắm rau lang tí luộc cho bữa trưa. Mấy hôm con Hà về, lúc nào hắn cũng căn dặn, mẹ đừng bày biện thịt thà, cứ ngày thường ba mẹ nấu sao thì cho con ăn y như vậy là được, đôi lúc hắn cũng sẽ kèm thêm tí combo nhõng nhẽo:
- Mẹ ơi, kho cá cho con ăn với
- Mẹ ơi, hôm nay con thèm mít xào, canh mít lá lốt
- Mẹ ơi, mẹ bóp món gỏi dưa gang đi mẹ
Tất nhiên trong những trường hợp như vậy, hắn sẽ được toại nguyện nhanh chóng, kiểu muốn gì được nấy, ha ha… nó sướng gì đâu. Cái bàn ăn ngày thường có hai ông bà ngồi với nhau, nay con Hà ngồi chen vô ở giữa, ba bên trái, mẹ bên phải. Bữa thì mẹ bày thêm dĩa rau sống chấm nước mắm mặn Mỹ Thuỷ, bữa thì mẹ cắt mấy lát sung, vài lát vả ăn ghém kèm rau thơm với mắm ruốc. Con Hà vừa ăn vừa ngúc ngắc đầu khen ngon. Trong Sài Gòn, hắn ăn tiêu chuẩn mỗi bữa nửa lưng chén cơm, chớ vậy mà thò chân về quê, là hắn ăn được cả một chén. Vì ăn đồ ăn không thì nó mặn, hắn phải ăn kèm cơm, nhưng mà đồ ăn mẹ hắn nấu lại ngon quá, hắn ăn nửa chén vẫn thòm thèm, phải ăn luôn một chén đầy mới đã miệng.

Ba mẹ hắn vừa ăn vừa nghe nó khoe cái này cái kia, kể chuyện làng trên xóm dưới, thi thoảng cả nhà lại phá lên cười, không khí trong căn phòng nhỏ thật là ấm áp. Trong lòng con Hà, những sợi tơ như những sợi đàn, rung lên, ngân nga đủ thứ giai điệu. Hắn nhìn mâm cơm của nhà mình, giản dị đơn sơ, đôi khi chỉ có một món rau luộc và một món canh, mà ngon lạ lùng.
- Ba dạo này còn làm thơ không ba?
Con Hà nghiêng đầu hỏi. Ba nó gục gặc đầu, ý là chuyện thường ngày, còn phải hỏi. Ba kêu hắn hay là gia nhập hội thơ Đường luật của nhóm ba đi, hắn lè lưỡi lắc đầu nguầy nguậy.
- Thôi, con gái ba thích kiểu tự do. Chứ cứ thất ngôn bát cú, rồi bằng bằng trắc trắc… thì chịu á.
Ba cười, đi pha ấm trà nụ vối, nước sánh vàng óng, thơm lừng. Con Hà uống vài ngụm, cảm nhận vị hậu của nụ vối ngọt thơm đọng nơi cuối họng. Nhà có cây vối thật to, cứ khi nào vối trổ nụ, ba sẽ canh lúc nụ vối thu hoạch được ngon nhất, sẽ bắc thang trèo lên hái xuống, đem sao vàng cho thơm, rồi cho vô vỏ chai nhựa kín bảo quản, để dần uống quanh năm.

Ba thích kể chuyện ngày xưa. Mỗi lần con Hà về quê, thế nào hai cha con cũng tua lại được vài chục năm kỷ niệm. Ký ức như trang giấy ố vàng, được lật giở lại từng chương, từng trang một. Con Hà hắn cứ líu lo như sáo, không hiểu sao có nhiều chuyện mà đến giờ vẫn nhớ rõ như in, trong khi những chuyện gần gần đây thì có khi nó lại quên béng.
- Ba nhớ hồi xưa nhà mình có cái Tivi nội địa trắng đen đầu tiên trong xóm không, tối nào hàng xóm cũng tập trung ở sân nhà mình ngồi chờ xem ké phim Tây du ký. Cái ti vi gì mà lâu lâu sóng nhiễu quá trời nhiễu, lại phải chạy ra đu cái cột ăng ten, xoay xoay một hồi. Rồi lâu lâu nó mát mát chập chập, cứ phải lấy tay đập cái bốp một phát thiệt mạnh, nó mới rõ hình lại, ha ha…
- Rồi có một đợt ba đi Huế, mua cho tụi con con ngựa gỗ bập bênh, quý muốn chết. Con ngựa đồ chơi đó đúng thiệt xa xỉ. Chớ hồi nớ toàn chỉ chơi búp bê cắt từ bẹ chuối, cứ em ơi em ngủ cho ngoan, rồi con mèo mà trèo cây cau không hà…
- Hồi đó buổi tối mùa hè, mấy cha con mình cắt lá chuối, lót lưng nằm cho mát, ngửa đầu ngắm trăng, rồi ba hay dạy con hò vè, rồi mấy quyển sách Việt Nam sử lược dày cộp của Trần Trọng Kim, con đọc hết trơn cái tủ sách của ba. Cái tủ sách đó đợt sửa nhà, dọn mất tiêu rồi. Uổng thiệt.
- Ba nhắc cơm độn bo bo thì con không nhớ nhưng con nhớ hồi nhỏ, nhà mình ăn cơm độn sắn, cơm thì ít sắn thì nhiều. Ăn hoài sợ luôn…
- Ba có nhớ hồi đó nhà mình hay hết gạo, cứ đi lên nhà mệ Đức vay gạo, vay hoài ngại quá nên có bữa trưa mấy cha con mình lấy tấm cho gà ăn nấu cơm luôn không ba?

Trà cạn, hết bình. Thì ba xách cái điện thoại lên gác ngủ, nằm nghe tin tức thời sự. Ba mẹ hắn năm nay 72 tuổi rồi, không còn khoẻ như xưa. Trái gió trở trời là hay rêm nhức chỗ này chỗ kia. Ba mẹ hắn tính là U80 thì con Hà cũng U50 chứ ít ỏi gì đâu. Mỗi năm về một lần quê là con Hà lại vạch tóc mình ra méc:
- Tóc con nó bạc quá chừng luôn, không biết sao nữa
Ba bảo:
- Nhà mình Tường, Hà, Nam đứa nào tóc cũng bạc sớm. Do nghề điện tử, vi tính đấy.
Con Hà không chịu, hắn dậm chân:
- Tại gen của ba, máu xấu nên tóc bạc nhanh ấy.
Hắn lại cà khịa tiếp:
- Ba còn truyền cho con cái gen hàm răng nhấp nhô, xấu ơi là xấu. Không cho con di truyền răng như của mẹ, có phải đẹp đều tăm tắp không?
Dậm chân thì dậm, nhưng hắn cũng thòng được một câu an ủi cho ông ba mát dạ:
- Đều được cái, may con còn hưởng được cái gen làm thơ của ba, ha ha…
Thì đúng mẹ con Hà hồi xưa đẹp ác. Mỗi lần về quê gặp mấy bác mấy chú, con Hà đều nghe khen:
- Mẹ mi hồi xưa đẹp, hoa hậu làng Long Hưng đấy
Con Hà sướng phổng mũi. Cứ ai khen mẹ hắn đẹp là hắn khoái khoái. Khoái thì khoái vậy thôi, chứ dòm dòm lại thời gian đúng là như chó chạy ngoài đồng.

Hôm qua con Hà cầm tay ba hắn, đúng nghĩa bàn tay thô ráp. Những cái chai sần của da bàn tay, chạm vào cảm nhận rất rõ. Con Hà mường tượng ra mỗi chiều, ba hắn kéo nước từ thuỷ lợi lên, tưới tắm chăm bẵm cho vườn cây, mỗi ngày đều đặn. Con Hà cũng hình dung ra, cả bóng dáng ba hắn ngày xưa, gầy ốm đạp chiếc xe giàng, chở con Hà vắt vẻo đằng trước, mấy đứa em đằng sau, đi trên con đường làng phủ bụi bazan, mùa hè thì gió Lào rát mặt, mùa đông thì sình lầy nhão nhoét. Ba hết ra đồng, lại đi làm hợp tác xã, rồi phát thanh viên, đi bắt điện, đi ráp ăngten cho bà con lối xóm, lấy công làm lời.

Mấy chục năm, thanh xuân con Hà còn rơi rớt toé loe trên đường đời, chứ nói chi là ba mẹ hắn. Thời gian bào mòn chỉ để lại một hiện thực nghiệt ngã, ba hắn tóc bạc trắng cả đầu, còn mẹ hắn thì cũng ngả hoa râm. Còn đâu chàng trai trẻ hừng hực khí thế năm nào. Còn đâu cô gái nức tiếng làng Long Hưng ai cũng từng khen đẹp.

Con Hà rúc rích luồn tay sang người mẹ hắn, thủ thỉ:
- Sáng mai mẹ kêu con dậy sớm nghen, không ngủ nướng một bữa, con đi bộ ngắm cảnh làng quê của mình, buổi sớm ngắm hoa sen nở dưới bình minh, chắc đẹp nè.
- Ừ, thế hai mẹ con mình cùng đi
Con Hà lại bảo:
- Mẹ nhớ thường xuyên ăn sáng đấy nhé.
- Ừ
- Thế mai đi bộ xong, con chở mẹ đi ăn cháo bột nhe, cái quán chỗ đối diện Thành Cổ hí. Quán đó ăn ngon. Đang thèm ăn cháo bột, nên mấy ngày về quê, con sẽ chở mẹ đi ăn sáng luôn chơ không mai mốt vô Sài Gòn lại thèm.
- Ừ
- Ăn xong mình đi chợ Quảng Trị luôn tiện mua mấy đồ lặt vặt luôn nhe.
- Ừ
- Mẹ yên tâm, mắt cận chớ con chạy xe chắc tay lắm, cứ chậm chậm mà đi chớ không nhìn ngang ngó dọc, an toàn tuyệt đối.

Con Hà nằm nghe tiếng mẹ thở đều đều bên cạnh. Hắn cũng từ từ thả lỏng để chìm vào giấc ngủ. Đâu đó, tiếng xe chạy ầm ì ngoài quốc lộ vọng vào, mang theo những thanh âm của cuộc sống. Đó là tiếng tích tắc của đồng hồ đang chạy. Là tiếng thời gian đang hối hả trở mình. Lòng con Hà dịu xuống, hắn chỉ ước mong nhà là nơi để trở về, mỗi năm có được vài ba ngày ngắn ngủi, bình yên bên ba mẹ như thế này. Khi ngày mới bắt đầu, hắn mở mắt ra, nhìn thấy ba đang lui cui cho đàn gà ăn, mẹ đang cầm chổi quét tước nhà cửa. Đó là BÌNH YÊN, đó là HẠNH PHÚC giản đơn.
Tiểu Yên,24.11.2025 - For Me.

CÓ NGỌN NẾN NÀO 

CHO TA GỬI ƯỚC MƠ KHÔNG?

 
Ngày ta cất tiếng khóc chào đời
Mẹ chỉ nằm nhà không đi trạm xá
Bà Sáu đến nhà cắt rốn cho ta
Tiếng khóc đánh thức cả mùa đông lạnh giá

 
Ta nhỏ bé như con mèo con
Cuộn tròn trong vòng tay của mẹ
Bếp than nổ tí tách từng đợt than hoa
Ngoài cửa có tiếng lá đập sột soạt.

 
Mẹ ôm ta nằm cữ được mấy hôm
Lại nhọc nhằn trở dậy lo toan việc này việc nọ
Cha quấn áo tơi bươn ra cánh đồng lộng gió
Kiếm thêm mẻ cá kho cho mẹ ấm lòng.

 
Mái nhà tranh vách tôn ghép hở lưng
Cha mẹ nghèo tiện tằn từng mảnh vải
Chỗ con thì khô chỗ ướt mẹ nằm
Mùa đông cứ thế mà đi qua rét buốt.

 
Ta lớn lên, cũng nghịch - lỳ - bặm trợn
Ngoan thì cũng hơi hơi mà bướng cũng dữ dằn
Có mấy lần cha phạt đánh lằn mông
Mẹ lại xót xa khóc nhìn con bị mắng.

 
Ta lớn hơn một chút, thì chẳng ở làng
Lên thị xã học trường chuyên với bạn
Mười mấy tuổi ta cơm đùm gạo nắm
Tấp tễnh xa nhà nội trú mấy năm. 

 
Mẹ muốn ta thi Sư Phạm cho yên
Ta lại một hai chọn Bách Khoa ngành Điện
Ngày ta leo lên chuyến xe đò Nam tiến
Môi mẹ cười mà mắt mẹ ướt rưng rưng.
…❤️❤️❤️
Ta bây chừ đếm ngược những mùa đông
Đếm ngược những khó nhọc mẹ cha nuôi ta khôn lớn
Đếm ngược thời gian đếm lòng mình tĩnh lặng
Mỗi sinh thành… lại nhớ Mẹ nhớ Cha hơn.

 
Có ngọn nến nào cho ta gửi ước mơ không?
Tiểu Yên-VTHH.