5 trái gây chết người , Coi chừng sức khỏe...

5 'trái cấm' có thể gây chết người ở Việt Nam

Cam thảo dây, cà độc dược là hai trong số những loại trái cây chứa chất độc có khả năng gây tử vong cho người.

Cam thảo dây (Abrus precatorius) là loài cây thuộc họ đậu, có dây lá như lá me, quả giống quả đậu nhưng bên trong mang những hạt có màu đỏ - đen rất đẹp, dễ thu hút sự chú ý của trẻ con. Tuy vậy, những hạt này chứa chất abrin, loại độc tố rất mạnh. Vài hạt cam thảo dây có thể gây chết người. Ảnh: foter.com.

Với hình dạng rất giống quả cam, quả mã tiền (Strychnos nux-vomica) là một thứ độc dược cực mạnh. Hạt của chúng chứa nhiều alcaloid, chất độc có khả năng gây co quắp toàn thân và tê liệt cơ hô hấp gây ngạt thở dẫn đến tử vong. Người ta thường dùng quả mã tiền để diệt chuột, song chúng cũng gây nên nhiều vụ ngộ độc khủng khiếp đối với người. Ảnh: imagejuicy.com.

Người dân hay trồng cây thầu dầu (Ricinus communis) để làm cảnh do quả của chúng có hình dáng đẹp. Nhưng hạt thầu dầu chứa ricin, một độc tố mạnh. Theo các nhà khoa học, lượng độc tố từ 5 - 6 hạt thầu dầu có thể khiến một trẻ em nhỏ tử vong, 9 - 10 hạt có thể làm chết một người lớn.

Cây móc gai hay móc hùm (thuộc nhiều phân loài khác nhau như Capparis versicolor, Capparis tomentosa, Capparis moonnii...) có quả hơi giống quả dâu da đất. Ruột quả có một lớp cơm nhầy bao bọc trông khá hấp dẫn. Tuy vậy, đây là nơi chứa chất glycosid có thể gây ức chế thần kinh trung ương dẫn đến tử vong. Ảnh: blogspot.com.

Cà độc dược (Datura metel) là một cây dại phân bố tại nhiều vùng, miền của Việt Nam. Trong Đông y, quả cà độc dược là một vị thuốc. Tuy vậy, do có độc tính cao, người dân chỉ sử dụng nó theo hướng dẫn của bác sĩ. Khi bị ngộ độc cà độc dược, nạn nhân có hiện tượng giãn đồng tử, mờ mắt, tim đập nhanh, giãn phế quản, môi miệng khô, khô cổ đến mức không nuốt và không nói được. Chất độc tác động vào hệ thần kinh trung ương, có thể gây tử vong do hôn mê. Ảnh: Flickr.

Theo Kiến thức

COI CHỪNG SỨC KHỎE

Các vụ đau đớn hay bệnh tật thông thường rất có thể là chẳng có gì quan trọng… nhưng đôi khi lại vô cùng nghiêm trọng. Vì vậy chúng ta cẩn phải cẩn thận cân nhắc những gì phải làm mỗi khi sự việc xẩy ra cho chúng ta.

10 Dấu Hiệu Cảnh Báo Sớm Ung Thư Tụy Tạng

Theo tài liệu y học tổng quát về ung thư tụy tạng ( )thì bệnh này không có triệu chứng báo sớm. Vì vậy khi được phát hiện bệnh thuờng đã ở giai đoạn tiến triển xa và bệnh nhân không có hi vọng sống quá năm năm. Nhưng thật ra cũng có những dấu hiệu báo trước ung thư tụy tạng, Tuy nhiên muốn hiểu các dấu hiệu và triệu chứng này thì điều quan trọng là chúng ta phải biết rõ tụy tạng nằm ở đâu và có chức năng gì

Tụy tạng (pancreas) là một bộ phân cơ thể nằm xâu trong bụng, chỉ dài khoảng 4 tới 6 inch, có hình dạng giống con nòng nọc.

Ở “đuôi” (tail) tụy tạng có những tế bào sản xuất insulin, và những khối u ở phần đuôi này thuờng là khối u nội tiết (endocrinic tumors). Loại khối u này dễ phát hiện nhưng rất hiếm. Phía đầu (head) của tụy tạng có những tế bào sản xuất các enzim tiêu hóa và khối u ở đầu này cũa tụy tạng được gọi là khối u ngoại tiết (exocrine tumors). Loại khối u này thông thường hơn nhiều và khó phát hiện hơn

Cho rằng khối u tụy tạng không gây triệu chứng nào thì có phần không hợp lý. Sau khi đào xâu các báo cáo khoa học và dò hỏi các bệnh nhân về những gì họ nhớ lại, người ta đã lập ra được một danh sách dài những dấu hiệu và triệu chứng của ung thư tụy tạng cần phải để ý. Nếu xét riêng từng triệu chứng một, thì các triệu chứng trên có thể có nhiều nghĩa khác nhau. Nhưng nếu bạn thấy hai hay ba trong số những triêu chứng này xuất hiện thì bạn cần gặp bác sĩ để yêu cầu được rà (scan) bệnh. Kỹ thuật chụp hình công hưởng từ(MRI) đôi khi có thể dò thấy ung thư tụy tạng tùy theo vị trị cũa khối u.

Các Dấu Hiệu Báo Sớm Ung Thư Tụy Tạng

1- Bệnh tiểu đường, đặc biệt là nếu bệnh xuất hiện đột ngột Gần đây một báo cáo của Mayo Clinic đã gây ngạc nhiên khi dẫn chứng là 40 phần trăm những bệnh nhân ung thư tuy tạng đã được chẩn đoán bị tiểu đường một hay hai năm trước khi khối u tụy tạng được phát hiện.
Các nhà khảo cứu cho rằng bệnh tiểu đường là do các khối u chưa được phát hiện gây ra. Vấn đề là bệnh tiểu đường rất thông thường mà phần lớn các bệnh nhân tiểu đường lại không bị ung thư tụy tạng, nên các bác sỉ đang tìm cách triển khai những phương cách sàng lọc thích ứng. Trong khi chờ đợi, tiền sử y lý của gia đình bệnh nhân là một đầu mối quan trọng. Nếu bạn được chẩn đoán bị tiểu đường, mà nếu bệnh này xẩy ra đột ngột và gia đình bạn không có tiền sử bị bệnh tiểu đường thì bạn nên lưu ý bác sĩ về điều này và yêu cầu đuợc rà (scan) bệnh ung thư tuỵ tạng.

2- Mắt hay da vàng
Một khối u nhỏ ở tuỵ tạng cũng có thể làm nghẹt ống dẫn mật ở phía đầu (head) tụy tạng làm cho mật ứ lại và gây bệnh vàng da (jaundice)

3- Da, lòng bàn tay hay gót bàn chân bị ngứa
Một tác dụng phụ ít được biết đến của bệnh vàng da là làm bàn tay và bàn chân bị ngứa, Đây là do phản ứng của da đối với chất bilirubin--một hóa chất mầu nâu vàng của gan gây ra bệnh vàng da

4-Ăn không ngon
Một báo cáo khoa học của Ý cho biết sáu hay tám tháng trước khi được chẩn đoán có khối u trong tụy tạng, bệnh nhân đột ngột ăn không thấy ngon và cảm thấy no chỉ sau khi ăn đôi chút

5- Vị giác thay đổi
Cũng báo cáo trên của Ý cho biết một số bệnh nhân đột nhiên không còn thấy hương vị của cà phê, rượu vang và hút thuốc thấy lạt lẽo. Thật ra, các bệnh nhân này cho biết họ cảm thấy chán ghét mùi vị của cà phê và rượu

6- Đau nơi bụng
Các bệnh nhân ung thư tụy tạng cho biết họ bi đau âm ỉ nơi bụng , chứ không thấy đau thắt hay đau nhức, và cái đau tỏa ra phía sau lưng. Một đầu mối đặc trưng: khi cúi người về phía trước thì không còn thấy đau

7- Túi mật to ra
Sự tắc nghẽn ống dẫn mật không những gây bệnh vàng da mà còn có thể làm túi mật to ra. Rất may là triêu chứng này có thể được phát hiện khi chụp hình và cũng có thể được bác sĩ nhận ra khi khám sức khỏe

8- Phân có mầu lợt, nổi, có mùi
Nếu khối u tụy tạng ngăn không cho các enzim tiêu hóa xuống ruột, thì hậu quả là các thức ăn béo không được tiêu hóa. Điều này dẫn đến tình trạng phân rời ra, nặng mùi, nổi lều bều do chất béo dư thừa. Bác sĩ cho biết triệu chứng này có thể là một dấu hiệu đăc biệt báo sớm, nhưng thường ra lại không được lưu ý tới

9- Phân đen, mầu hắc ín
Triêu chứng này xuất hiện do chảy máu phần ruột trên

10- Giảm cân đột ngột , không giải thích được
Trái với điều nhiều người nghĩ, giảm cân không phải luôn luôn là dấu hiệu của ung thư tiến triển (advanced cancer) lan tràn trong gan. Giảm cân cũng có thề là do thiếu các enzim tiêu hóa từ tụy tạng, làm cho chất béo không được tiêu hóa trong cơ thể

Bạn Phải Làm Gì Khi Quan Tâm Về Bất Cứ Triệu Chứng Nào Trên Đây

Bạn hãy ghi lại tất cả các triêu chứng và báo cáo chi tiết cho bác sĩ. Nếu bạn thuyết phục được bác sĩ là mối lo ngại cũa bạn chính đáng thì bác sĩ sẽ cho tiến hành các thử nghiệm như siêu âm, CT scan, nội soi kèm theo sinh thiết để tìm kiếm khối u tuỵ tạng Ngoài ra cũng còn có thể thử máu để xác định lượng chất đánh dấu sinh học (biomarker) CA-19-9

Ung thư tụy tạng có tỉ lệ gây tử vong rất cao, như trường hợp đáng buồn của nhà kinh doanh thiên tài Steve Jobs. (Xem bài của Bác Sĩ Vũ Văn Dzi đã đăng trước đây) Tuy nhiên nếu phát hiện sớm, bệnh nhân vẫn có thể được cứu và tiếp tục một cuộc sống phong phú. Điển hình là trường hợp của vị Chánh Án Tối Cao Pháp Viện Rub Bader Ginsburg vẫn sinh hoạt bình thưởng sau khi cắt một bướu nhỏ nơi tụy tạng.

1- Khi không (bỗng nhiên) thấy tức thở :

-Lý do: có thể là do nghẽn mạch phổi(pulmonary embolus).
-Nhận xét: Cảm thấy khó thở sau khi tập thể dục hay đang ngồi có thể là do vận động hay do ưu tư lo lắng. Nhưng nếu đột nhiên bị khó thở có thể là do chứng nghẽn mạch phổi do cục đông máu làm nghẹt mạch máu trong phổi. Bệnh này có thể nguy hiểm tới tính mạng. Một lý do khác là tim lên cơn đau hoặc trụy tim. Cả hai tình huống trên đều làm cho bệnh nhân thở gấp hay khó chịu hoặc cảm thấy thiếu không khí . Cần đưa bệnh nhân đi cấp cứu. 2- Tim đập rộn trong khi đang ngồi yên - Lý do: có thể là do lên cơn đau tim (heart attack).
-Nhận xét: Đánh trống ngực (palpitations) có thể chỉ là vì ưu tư lo lắng, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của cơn đau tim hay chứng loạn nhịp tim (arrhythmia) .Nên liên lạc với bác sĩ ngay.
3- Choáng váng chóng mặt khi ra khỏi giường
- Lý do: có thể là do huyết áp thấp.

-Nhận xét: Chóng mặt vào buổi sáng được gọi là "huyết áp thế đứng thấp" (orthostatic hypotension) gây ra bởi sự loại nước (dehydration) , bệnh tiểu đường, bệnh Parkinson, bệnh trụy tim, hay thuốc men bao gồm cả thuốc lợi tiểu và thuốc huyết áp. Một lý do khác có thể là chứng "chóng mặt tư thế nhẹ " (benign positional vertigo) gây ra bởi sự xáo trộn của các bộ phận cân bằng của tai trong. Nên đi gặp bác sĩ để chẩn đoán.
4- Nước tiểu rò rỉ :
-Lý do: có thể là do chứng són đái (urinary incontinence) mà nguyên nhân không phải vì lão hoá, nhiểm khuẩn đường tiểu (urinary tract infection-UTI) , bệnh tiền liệt tuyến, dây thẩn kinh bị ép. hoặc tiểu đường. -Nhận xét: đi gặp bác sĩ để chẩn đóan

5- Đầu đau như búa bổ:
- Lý do: có thể là do xuất huyết não
-Nhận xét: Trong phần lớn trường hợp đó là triệu chứng của chứng nhức nửa đầu (migraine) chỉ cần uống thuốc giảm đau và nghỉ ngơi là hết. Nhưng một vài trường hợp hiếm xẩy ra là chứng nhức đầu có thể là dấu hiệu có khối u hay xuất huyết trong não. Cần đặc biệt chú ý là khi bị đau nhiều nửa bên đầu một cách đột ngột và kéo dài mà lại kèm theo buồn nôn, ói mửa, và chảy nước mắt. Trong trường hợp sau này phải đi bệnh viện gấp.

6- Mắt bị sưng vù :

-Lý do: có thể là do viêm dây thần kinh mắt (optic neuritis).
-Nhận xét: Dây thần kinh mắt có thể bị nhiễm khuẩn hay bị dị ứng. Nếu chữa sớm thì không hại gì cho mắt vì vậy cần đi bác sĩ khẩn cấp.
7- Tai đau và mắt nhìn thấy hai hình: (song thị)
-Lý do: có thể do tai giữa bị nhiễm khuẩn
-Nhận xét: Bệnh có thể trở thành nghiêm trọng bất ngờ vì vậy cần đi bác sĩ cấp thời nếu chứng đau không dứt và/hoặc có bị thêm chóng mặt lảo đảo, nhức đầu, ói mửa, song thị, nửa ngủ nửa thức, cổ cứng đơ, sưng ở sau tai, sốt nhiều và liệt mặt. 8- Tự nhiên giảm sút ký
- Lý do: có thể là do ung thư.
- Nhận xét: Nếu ăn uống vẫn bình thường như cũ mà đột nhiên bị sút cân thì có thể là bị bệnh ác tính. Một nguyên nhân khác cũng có thể là do sự bất bình thường nội tiết (endocrinic abnormality) như bệnh tuyến giáp trạng (thyroid disorder), trầm cảm hay tiểu đường. Nên đi gặp bác sĩ ngay để chẩn đoán.
9- Đột nhiên đau háng :

- Lý do: có thể là do tinh hoàn bị xoắn
-Nhận xét: Đây là một khuyết tật bẩm sinh khá thông thường. Ống dẫn tinh trùng bị xoắn làm máu không chạy tới tinh hoàn. Cơn đau cũng giống như bị đá vào háng. Đôi khi ngoài cơn đau còn thấy bị sưng nữa. Trong vòng 4 hay 6 tiếng thì còn cứu đươc, chứ trễ từ 12 đến 24 tiếng thì coi như phải cắt bỏ.. Một nguyên nhân khác có thể là nhiểm khuẩn mào tinh hoàn (epididymis) tức là bộ phận trữ tinh trùng. Trong trường hợp này có thể dùng trụ sinh để chữa trị.
10 - Đau nhói gan bàn chân
-Lý do: có thể là do bệnh thần kinh (neuropathy) .
-Nhận xét: Đau nhói cứ tái phát ở bất cứ chỗ nào trên cơ thể có thể là do sự nén ép dây thần kinh, tăng thông khí phổi (hyperventilation) hoặc bệnh thần kinh. Liên lạc với bác sĩ càng sớm càng tốt.

11- Vết thâm tím mãi không tan:
Điều gì xẩy ra: bệnh tiểu đường.
-Nhận xét: Vết đứt hay thâm tím chậm lành có thể là dấu hiệu của bệnh tiểu đường (dấu hiệu khác gồm có da bị ngứa hoặc đau nhói bàn tay hay bàn chân). Nên tìm cách giảm cân (giảm 10 phẩn trăm trọng lượng ảnh hưởng đáng kể lên mức đường trong máu), tập thể dục và coi chừng thói quen ăn uống.

12 - Răng đau buốt khi ăn Sô-cô-la
Điều gì sẽ xẩy ra: viêm lợi.
-Nhận xét: Một trong những dấu hiệu đầu tiên của sâu răng là nhạy cảm với đồ ngọt. Dấu hiệu đầu tiên khác là răng mất mầu và có mùi khi cà răng. Kỹ thuật laser có thể phát hiện sớm các ổ răng sâu và tiêu diệt các vi khuẩn trước khi làm sâu răng.
13 - Vòng eo rộng 42 inch :
Điều gì sẽ xẩy ra: bất lực.
-Nhận xét: Có thể bây giờ chưa có vấn đề nhưng trong tương lai bạn có thể bị loạn năng cường dương (erectile disfunction) . Nguyên do là vì khi đàn ông quá mập các động mạch thường hay bị nghẹt nên dòng máu không đủ làm cho cương. Hãy tập thể dục đều cho đến khi eo thon lại, thắt vừa dây lưng 34 inch.        14 - Mắt thoáng không thấy gì–chỉ trong một giây
- Lý do: có thể là do đột quỵ (stroke).

-Nhận xét: Các yếu tố rủi ro chính của đột quỵ là cao huyết áp (trên 140/90) và cholesterol toàn phần cao hơn 200. Bị tê một bên người và tạm thời hai mắt không nhìn thấy gì là những dấu hiệu đáng chú ý nhất.
Đột nhiên bị tê, nói liú lưỡi, hay mất thăng bằng có thể là bẳng chứng của một cơn đột quỵ nhẹ gọi là đột quỵ thiếu máu cục bộ đoản kỳ (transient ischemic attack- TIA). Đột quỵ nhẹ này thường báo trước một đột quỵ thật sự nên khi có triệu chứng của TIA thì phải gặp bác sĩ ngay.
15 - Có cảm giác như bị ợ nóng (heartburn) -
Lý do: có thể là do chứng đau thắt (angina).
-Nhận xét: Đau ngực cả hàng giờ, lúc có lúc không, được bác sĩ gọi là "hội chứng mạch vành không ổn định" (unstable coronary syndrome). Nguyên nhân là vì các cục đông máu đươc tạo thành bên trong thành động   mạch vành ngay tại chỗ mảng (plaque) bị bể vỡ. Khoảng 50 phẩn trăm những người có hội chứng trên đây sẽ bị lên cơn đau tim trong vòng 6 tháng sau.
Mỗi khi thấy đau thắt ngực, cần phải đi bệnh viện.

16 - Đau lưng nhiều :
-Lý do: có thể là do chứng phình mạch (aneurysm).
-Nhận xét: Đau cũng tương tự như vừa dọn dep xong tủ quẩn áo bề bộn. Thế nhưng chườm nóng, nghỉ ngơi, uống thuốc giảm đau thông thường lại không khỏi. Nếu không phải vì tập thể dục thì đau lưng bất chợt như vậy có thể là dấu hiệu của chứng phình mạch. Chứng đau này chỉ hết khi động mạch chủ bị bể. Một nguyên nhân khác của chứng đau lưng này - kém phần nguy hiểm hơn - là sạn thận. Bác sĩ cho chụp CT scan để xác định vị trí và hình dạng của chỗ mạch phình, sau đó cho uống thuốc huyết áp hay giải phẫu ghép nối nhân tạo.
   17- Ngồi lâu trên ghế không yên :
-Lý do : có thể do các cơ lưng bị căng thẳng.
-Nhận xét : Nếu cứ phải thay đổi vị thế ngồi luôn tức là có dấu hiệu các cơ lưng bị căng thẳng và điều này có thể dẫn đến đau lưng dưới.. Cẩn phải lựa chọn ghế ngồi cho thoải mái, sao cho đầu ở vị trí ngay đối với cột sống để giảm tối thiểu sức căng thẳng trên cổ, vai và lưng dưới.

18 - Bạn mới biết thân phụ bị cao huyết áp:
Điều gì sẽ xẩy ra: bạn cũng sẽ bị cao huyết áp luôn.
- Nhận xét: Vì bệnh cao huyết áp vừa phải không có dấu hiệu bên ngoài nêncẩn phải đo huyếp áp mỗi năm một lần, nhất là nếu trong gia đình có tiền sử bị cao huyết áp. Nghiên cứu cho thấy là những người bị căng thẳng tinh thần vì cha mẹ mắc bệnh cao huyết áp cũng có nhiểu rủi ro bị bệnh này luôn. Nếu số đo huyết áp cao hơn 140/90, bạn nên tập thể dục nhiều hơn, tìm cách sụt cân, giảm sodium trong chế độ ăn uống, ăn loại cá tốt cho tim, uống nhiều vitamin C.
19 - Tay bị run khi tập thể dục: - -
-Lý do: có thể là do cơ bắp bị mỏi mệt.
- Nhận xét: Nếu bạn đã bỏ tập cả nhiều tháng thì cơ bắp bị run có thể là vì mệt mỏi. Vì vậy khi mới tập trở lại bạn nên tập vừa phải, đừng tập quá mệt. Bạn hãy ngưng tập khi cảm thấy các cơ bắp bắt đầu run.
20 - Trong bàn tiệc bạn thấy mọi thứ đều quay cuồng
-Lý do: do bạn đã quá chén.
- Nhận xét: Rượu làm suy yếu hệ thần kinh trung ương. Vì vậy nếu bạn uống quá nhiều, tất cả những gì trong cơ thể có liên quan tới hệ này sẽ đều bị -Suy yếu: trí phán đoán, khí sắc, khả năng phối hợp và quân bình, sự nhạy cảm với đau đớn, khả năng sinh dục… Bạn nên tránh đừng uống rươu nhiều. Bạn nên nhớ là nếu nồng độ rượu trong máu hơn 0.06 phần trăm là trên pháp lý bạn đã bị coi như là say rượu.

21- Đau dai dẳng ở bàn chân và cẳng chân :
- Lý do: nhiều triển vọng là do gẫy xương vì sức nén (stressfracture).
- Nhận xét: Cũng giống như các mô khác trong cơ thể, xương tự tái tạo. Nhưng nếu bạn tập thể dục quá mạnh, xương không có cơ hội để lành trở lại nên một vết gẫy vì sức nén (stress fracture) sẽ có thể xuất hiện.Vì thế mu bàn chân và phiá trước cẳng chân sẽ đau dai dẳng. Bạn càng tập thể dục thì càng đau và ngay cả khi ngưng nghỉ cũng đau. Uống thuốc ibuprofen hay paracetamol không ăn thua gì.Thuốc mầu phóng xạ cho thấy chỗ xương gẫy qua hình chụp tia X, và bác sĩ sẽ bắt bạn phải nghỉ tập cho đến khi xương lành. Trường hợp xấu nhất là bạn phải bó bột vài tuần.
22 - Đau như cắt ở bụng:
- Lý do: Vì vùng giữa xương sườn và háng có kẹt đầy các bộ phận nên đau có thể là triệu chứng hoặc của viêm ruột thừa, viêm tụy tạng hoặc của túi mật bị sưng. Cả ba trường hợp đểu có cùng một nguyên nhân : vì một lý do nào đó các bộ   phận này đã bị nhiễm khuẩn nguy hại đến tính mạng.

-Nhận xét : Nếu để bộ phận nói trên bể vỡ ra thì bệnh nhân có thể bị chết, vì vậy cẩn đi bệnh viện cấp thời.
23- Cẳng chân bị đau và sưng to :
- Lý do: có thể là do chứng huyết khối tĩnh mạch sâu (deep vein thrombosis –DVT).

-Nhận xét: Chỉ cẩn ngổi một chỗ liền chừng 6 tiếng hay hơn là máu sẽ tụ ở cẳng chân dưới tạo thành cục đông máu (gọi là chứng huyết khối tĩnh mach sâu). Cục đông máu đủ lớn sẽ làm nghẹt tĩnh mạch bắp chân gây đau và sưng.Xoa cẳng chân là điểu đầu tiên bạn sẽ làm nhưng cũng là điều tệ hại nhất vì cục đông máu lớn có thể chạy ngược lên phổi, điều nầy gây nguy hiểm đến tính mạng của bạn. Muốn chụp hình tia X để định bệnh DVT bác sĩ phải chích chất mẩu vào tĩnh mach. Bác sĩ sẽ cho thuốc làm tan cục đông máu hoặc đặt cái lọc vào tĩnh mạch để chặn cục đông máu không cho chạy lên phổi.
24 - Tiểu tiện bị đau :
-Lý do: có thể là do ung thư bàng quang (bọng đái).
- Nhận xét: Rặn tiểu là cả một cực hình và nước tiểu lại có màu rỉ sắt. Đau và máu trong nước tiểu là hai triệu chứng của ung thư bàng quang. Hút thuốc là yếu tố rủi ro bị bệnh lớn nhất. Nếu khám phá sớm bệnh có 90 phẩn trăm triển vọng được chữa khỏi. Nhiễm khuẩn bàng quang cũng có cùng các triệu chứng như trên (Theo "24 warning signs you cannot afford to ignore").

SỨCKHOẺ/BỆNHTẬT

8 xét nghiệm nên làm để phòng bệnh nan y

Gốc tự do là " thủ phạm” lão hóa hay là thuốc trường sinh?

10 phút kỷ diệu để vui sống

Gốc tự do là " thủ phạm” lão hóa hay là thuốc trường sinh?

Đầu tháng 12 vừa qua, nhóm các nhà sinh học thuộc Đại học McGill Montreal, do giáo sư Siegfried Hekimi đứng đầu cùng cộng sự là Wen Yang, đã công bố một kết quả nghiên cứu, lật lại hoàn toàn một lý thuyết về bản chất của quá trình lão hóa, vốn được cộng đồng khoa học chấp nhận một cách rộng rãi từ lâu nay. Nghiên cứu này được công bố trên tạp chí PLOS Biology

Lý thuyết về quá trình lão hóa được nhiều nhà khoa học chấp nhận từ trước đến nay cho rằng nguyên nhân của quá trình lão hóa nằm trong các hoạt động không được kiểm soát của các gốc tự do (free radical/ radical libre).

Gốc tự do là một thuật ngữ khoa học dùng để chỉ các phân tử hóa học có thừa điện tử. Mỗi nguyên tử có một nhân với một số chẵn điện tử xoay chung quanh, giống như các hành tinh quay chung quanh mặt trời. Phân tử gồm một số nguyên tử (atom) dính với nhau do tác dụng của các cặp đôi điện tử.

Trong quá trình chuyển biến hóa học, có những trường hợp, một điện tử (electron)bị tách rời khỏi nhóm và phân tử đó trở thành một gốc tự do. Các phân tử có một điện tử đơn độc như vậy không cân bằng, đầy đủ nên rất bất ổn, dễ tạo ra phản ứng. Lý thuyết về tác hại của các gốc tự do đối với quá trình lão hóa khẳng định các gốc tự do này « luôn luôn tìm cách chiếm đoạt điện tử mà chúng thiếu từ các phân tử khác, và lần lượt tạo ra một chuỗi những gốc tự do mới, gây rối loạn cho sinh hoạt bình thường của tế bào ».

Các nguyên nhân tạo ra những gốc tự do

Quá trình phá hủy tế bào của các phân tử chứa điện tử đơn độc chính là nguyên nhân chủ yếu của lão hóa hay nhiều bệnh tật nguy hiểm, như : ung thư, tiểu đường, suy giảm hệ miễn dịch, v.v.

http://www.youtube.com/watch?v=fTBz9ipkWhE

Lý thuyết ,coi các phân tử chứa điện tử đơn độc hay các gốc tự do là thủ phạm của lão hóa và nhiều bệnh tật, là nền tảng của các phương pháp trị liệu sử dụng các chất chống oxi- hóa (anti-oxidant ) có trong các thực phẩm tự nhiên hoặc trong các « thực phẩm chức năng », để chống lại quá trình được coi là nguy hiểm này.

Giáo sư Siegfried Hekimi và các cộng sự đã trắc nghiệm lý thuyết kể trên bằng cách làm đột biến gien của một số cá thể giun caenorhabditis elegans, gọi tắt là C. Elegans(*), để tạo ra các con giun mới, mà cơ thể của những con này có thể sinh ra nhiều gốc tự do hơn bình thường.

Kết quả của các thực nghiệm của nhóm nghiên cứu thuộc Đại học McGill Montreal cho thấy các con giun C. elegans đột biến có tuổi thọ cao hơn rất nhiều so với các con bình thường. Hơn nữa, các chất chống oxi- hóa lại khiến cho tuổi thọ của chúng giảm đi, thay vì tăng lên, như ta vẫn nghĩ.

Tiếp tục thực nghiệm này, các nhà nghiên cứu Montreal đã đưa vào cơ thể của các con giun C. elegans bình thường, nghĩa là các con giun không được chuyển gien, một chất diệt cỏ rất độc, có khả năng làm tăng số lượng gốc tự do. Kết quả thật bất ngờ, các mẫu giun được xử lý bằng thuốc diệt cỏ lại sống lâu hơn 60% so với bình thường.

Theo giáo sư Hekimi, các phát hiện này lật ngược lại những hiểu biết cho đến nay của khoa học về quá trình lão hóa. Thực nghiệm trên các con giun được chuyển đổi gien cho thấy việc tạo ra các gốc tự do có thể thúc đẩy cơ chế bảo vệ và sửa chữa các tế bào. Ở một số giai đoạn trong quá trình sinh trưởng của loài giun này, các gốc tự do thậm chí có thể đóng góp vào sức khỏe của cơ thể, bất chấp tính độc hại của chúng, như thí nghiệm thứ hai cho thấy.

Như vậy, theo giáo sư Hekimi, các quan sát làm nền tảng cho lý thuyết về mối liên quan giữa các phân tử chứa điện tử đơn độc và quá trình lão hóa là rất chính xác, nhưng bản thân lý thuyết này là « sai ». Có nghĩa là quá trình lão hóa gắn liền với sự xuất hiện ồ ạt của các gốc tự do đúng như những người ủng hộ thuyết tác hại của gốc tự do đã quan sát thấy. Thế nhưng bản chất của quá trình lão hóa có thể ngược lại, tức là sự lão hóa khiến cơ thể buộc phải tăng cường sản sinh ra các gốc tự do để chống lại các tác động của chính quá trình lão hóa.

Giáo sư Hekimi khẳng định : rõ ràng các gốc tự do có tham gia vào quá trình lão hóa, nhưng không phải theo cách mà chúng ta vẫn thường nghĩ từ trước đến nay.

-----------------------------------------------------------------

(*) C. elegans là một loài giun lưỡng tính, tí hon dài khoảng 1mm, trong suốt, có tuổi thọ khoảng 3 tuần lễ, có khả năng tái sinh sản 3 ngày/1 lứa, đặc biệt trong nhiệt độ 20°C, được các nhà sinh học chuyên dùng để tiến hành các thực nghiệm nhằm tìm hiểu về quá trình sinh thành của bào thai và quá trình lão hóa. (theo Trọng Thành )

Bài đọc thêm

5 sự kiện mới về sự lão hóa gây ngạc nhiên

Bộ mặt mới của hiện tượng lão hoá

Làm thế nào để khỏi già ?

Làm sao trẻ mãi mãi

10 phút kỳ diệu để vui sống

Có những ngày bạn mệt mỏi đến mức đau nhức toàn thân. Nhưng bạn vẫn có thể làm cho não tỉnh táo, đây là 8 bí quyết:

1. Khi mắt thấy các màu “nóng” như đỏ hoặc cam, tuyến nhờn thúc đẩy sản sinh năng lượng. Y học gọi là liệu pháp màu (color therapy). Để giữ được năng lượng, hãy giữ các màu “mạnh” ở trong tầm nhìn của bạn bằng cách dùng các vật dụng có màu đỏ, cam và hồng.

2. Cười làm tăng chất endorphin trong cơ thể, làm não bơm thêm lượng serotonin “ngoại hạng”, chất chống trầm cảm tự nhiên, giúp bạn tỉnh táo hơn. Nên nói chuyện vui hoặc kể chuyện tiếu lâm để có cơ hội cười.

3. Tận hưởng thiên nhiên và hít thở không khí trong lành để “nạp” năng lượng. Các phân tử ion âm này có ở gần núi, thác nước và bãi biển. Chúng làm tăng lượng ôxy vào não và tăng mức serotonin, giúp bạn “kết nối” tốt hơn. Tắm 10 phút vào buổi sáng cũng khả dĩ làm nâng mức ion cho cơ thể.

4. Thay đổi đường đi, để tạo lạ mắt, cũng có thể làm bạn hưng phấn. Khi làm một điều gì đó mới, não phản ứng với sự kích thích bằng cách phóng thích adrenaline - hóa chất cấp cao làm bạn tỉnh táo. Các thay đổi nhỏ nhưng hiệu quả cao, lợi ích cho cơ thể.

5. Năng lượng cũng tăng thêm nhờ “thanh lọc” các việc đơn giản như sắp xếp bàn làm việc, xóa các e-mail hoặc tin nhắn, hoặc loại bỏ các vật dụng cũ (quần áo, sách báo,...) để làm “thoáng” nhà cửa.

6. Nghe nhạc với các tiết tấu nhanh chậm khác nhau, đừng nghe một loại tiết tấu (hoàn toàn chậm hoặc nhanh), tốt nhất là nghe tiết tấu chậm rồi nhanh dần. Âm nhạc rất kỳ diệu!

7. Ăn sáng và ăn trưa đầy đủ để có đủ năng lượng cho cơ thể, nhưng ăn tối ít. Ăn sáng giúp chuyển hóa năng lượng tốt, khiến bạn tỉnh táo hơn và làm việc hiệu quả hơn.

8. Tập trung vào những gì lạc quan, nhờ vậy mà bạn có thêm năng lượng, tất nhiên sẽ yêu đời hơn. Càng chú ý vào những phiền toái càng làm bạn mệt mỏi. Hãy suy nghĩ tích cực, loại bỏ các điều nuối tiếc và thất vọng. Nếu tập trung vào những gì mà bạn thấy là may mắn cho mình thì bạn sẽ mau chóng lạc quan để khả dĩ vui sống.

Đoán bệnh qua biến đổi sắc da
ThS. Bùi Hữu Cường

Màu sắc và độ láng bóng của da có thể phản ánh trạng thái sức khỏe của các phủ tạng nằm trong cơ thể, được coi như chiếc "phong vũ biểu" hay tờ "giấy thử màu" đo mức độ sức khỏe của cơ thể con người.

Vì vậy, trong một khoảng thời gian nào đó, màu sắc của da bỗng nhiên bị chuyển gam màu "xám đen", hoặc "trắng bệch" thì phải dè chừng, chú ý loại trừ những nhân tố mang tính toàn thân, thậm chí là bệnh tật...

Nguyên nhân dẫn tới làn da đen sạm có thể là:

1.Trạng thái ngủ và tinh thần: Thức đêm nhiều và kéo dài có thể làm cho cơ bắp nhão, da chùng, xuất hiện mắt thâm quầng, hoặc tình cảm không tốt như tinh thần căng thẳng thời gian dài, tâm tình bị dồn nén ức chế… có thể làm da xám đen, hình thành đốm bã chè…

2.Nhân tố nội tiết: Thời kỳ mang bầu, kinh nguyệt không đều… có thể làm tăng khả năng tổng hợp sắc tố màu đen trong biểu bì dẫn tới sự lắng đọng sắc tố.

3.Các bệnh mạn tính: Các loại bệnh mạn tính như lây nhiễm, khối u, chứng bệnh về gan, thận… đều có thể làm thay đổi sắc tố của da. Gan là khí quan chuyển hóa của toàn cơ thể, mà sản phẩm của quá trình chuyển hóa được bài thải thông qua thận. Một khi gan hoặc thận xảy ra trục trặc về chức năng thì sẽ ảnh hưởng tới chuyển hóa của toàn thân, độc tố không được bài thải kịp thời, da sẽ trở nên xám xịt, không còn láng bóng.

4.Nhân tố dược phẩm: Uống trường kỳ các loại thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, dược phẩm chứa asen (As) hoặc tiếp xúc với vật chất thuộc loại dầu cốc (tar) sẽ dẫn tới làm thay đổi sắc tố của da.

5.Ăn uống không hợp lý: Thói quen ăn uống không tốt có thể dẫn tới làm lắng đọng sắc tố (pigmentation) dưới da. Như có người không thích ăn rau xanh, nếu thời gian kéo dài, lượng vitamin trong cơ thể sẽ thiếu hụt nghiêm trọng thì da rất dễ xuất hiện hiện tượng lắng đọng sắc tố. Có người trong một ngày ăn tới 1kg quýt, màu da có thể biến thành màu vàng khè.

Với trường hợp da người bệnh chuyển sang "trắng bệch", nếu đồng thời kèm triệu chứng mệt mỏi rã rời, chán ăn biếng uống, nhất là ở nữ giới, thì trước hết phải nghĩ tới khả năng thiếu máu. Ngoài ra, có người sợ da phơi nắng thành "cô gái lọ lem" không còn như trứng gà bóc, suốt ngày cứ ru rú cấm cung, kết quả là làm cản trở sự hấp thu can-xi, phốt-pho từ đó dễ dẫn tới chứng loãng xương. Hơn nữa, nếu một thời gian dài không tắm nắng thì sự hình thành sắc tố đen (melanin) trong da sẽ giảm thiểu, khả năng chống lại tia tử ngoại của da cũng sẽ yếu đi, khi ra nắng da dễ bị bỏng phồng rộp, làm tăng rủi ro phát sinh khối u da.
(Theo "Sinh mệnh thời báo" Hồng Kông, tháng 10 – 2009)

Bài đọc thêm

Những điều cơ thể muốn nói với bạn

Đừng xem thường tiếng than của cơ thể

Những dấu hiệu cảnh báo nên để ý…để tránh tai họa về sức khoẻ

Những dấu hiệu nên để ý… để tránh tai họa về sức khoẻ

Thứ Hai, 17 tháng 12, 2012