Một khoảng không gian Đ.T.Phúc

MỘT KHOẢNG KHÔNG GIAN

Tuy là ở xứ người nhưng tôi cũng tạo được một khoảng không gian ở vườn sau để có những giây phút lắng đọng tâm tư thư giãn ngó trời trăng mây nước.

Tôi chẳng cần gì phải có một hòn non bộ xây dựng lắm công phu mới tạo được một không gian "nhàn" cho riêng mình. Ở đâu cũng được, dù một căn gác nhỏ trong khu apartment hay khu nhà single house đắt đỏ hay trong một khu mobile home, chữ "nhàn" nó phát xuất từ trong tâm tưởng của tôi mà ra.

Chứng minh ư? thì tôi đang ngồi đây, có gì đâu ! một mình tôi ngồi ở vườn sau, cái ghế nhựa, một luống cải vừa lên , vài chậu cúc đủ loại hết mùa , cây ổi lá đang ra và chưa bao giờ thấy trái. Thế mà lạ thay tôi vẫn thấy khung trời quê hương đang đến với "riêng tôi"-- một mình.

A, thì ra chữ nhàn nó cũng dễ không "lắm tiền mua" !

Rồi mới thấy câu thơ của cụ Nguyễn công Trứ xưa tôi học dưới mái trường cũ Nguyễn Hoàng nó thấm thía làm sao! một ý nghĩa thâm thuý của bài cổ văn từ Cô Hồng , thầy Liệu, cô Lan quốc văn ...mấy mươi năm sau nó mới hiện ra ý nghĩa tại xứ lạ quê người :

"Thị tại môn tiền náo

Nguyệt lai môn hạ nhàn "

hay;

"Tri túc tiện túc đãi túc hà thời túc "...

còn chừ tôi thì:

"Tri nhàn tiện nhàn đãi nhàn hà thời nhàn "(Nguyễn công Trứ)

Thế đó, ở đâu cũng được, tôi chẳng cần cầu kỳ lắm thứ mới có được chữ "nhàn".

Tôi cũng chẳng biết gì về thiền hay yoga gì cả, cứ thả hồn trầm lặng dựa lưng vào chiếc ghế nhựa nghe tiếng bầy chim ríu rít vườn sau, ngắm mây bay thế là nhàn rồi.

Ngang đây, tôi kể bạn nghe chuyện bầy chim vườn sau của tôi. Tôi dám quyết đoán bầy chim tôi hay cho cơm là thứ chim se sẻ y hệt những bầy chim se sẻ ngày xưa Quảng trị. Xứ Mỹ đúng thứ chim này phải to chứ; trái lại bầy chim sẻ tôi hay cho cơm nó nhỏ thó nhanh nhẹn, lạ nhất màu lông chúng cũng màu đà(người Bắc gọi là nâu).

Bầy chim sẻ tôi hay cho ăn , cứ sáng là ríu rít đậu chờ ở vườn sau.

Tôi quên nói với các bạn rằng xứ người ta loài vật không bao giờ sợ người vì có ai làm hại nó đâu. Tôi chợt cười nhớ lại khi đi bộ trong xóm nhà tôi. Bên lề đường mấy chú quạ vừa kiếm trái cây rụng bên đường vừa "thao láo " mắt nhìn tôi chẳng có gì "kiêng dè" cả. Chưa hết, đi ngược lên sau các đám cỏ quanh mấy biệt thự trên các triền cao, mấy bầy nai mẹ con đang nhởn nhơ kiếm cỏ. Cũng chưa hết, mấy bầy gà tây hoang dã từ trên chóp núi nó xuống tận đây kiếm ăn có sợ ai đâu !

Chữ hoà bình tôi kể chưa hết với bạn, không biết bạn có tin không? Có bữa con tôi nhìn ra cửa sổ, sáng thật sớm mấy con nai về kiếm cỏ non ngay vườn trước nhà tôi. Trời sáng hẳn chúng thản nhiên nghênh ngang lên lại núi .

Trở về chữ nhàn của tôi với bầy chim sẻ vườn sau; khi tôi một mình trầm lắng thì chúng cũng tíu tít chờ ăn. Cũng có mây con chim xanh chúng giống chim xanh quê mình. Chim xanh này hung dữ,hay ở một mình không từng bầy như bầy chim sẻ, khi đến giành cơm là bầy chim sẻ bay tán loạn chờ con chim xanh đi mất mới dám bay trở lại. Dĩ nhiên bầy sẻ này làm sao sợ người , nhất là tôi hay cho nó ăn.Chưa hết, tôi còn nghe từ vườn nhà bên khi mặt trời và nắng ấm lên cao có tiếng chim kêu mà tôi dám tin là tiếng sơn ca, tiếng kêu tôi đã nhớ nằm lòng xưa tôi hay đi bộ qua chùa Sắc Tứ Ái Tử. Ngày xưa qua chùa Sắc Tứ, tôi hay xuyên qua mấy cánh đồng cát hoang. Vừa đi tôi vừa ngắm mấy con sơn ca chúng thỉnh thoảng bay lên trời cao vỗ cánh đứng yên. Tiếng chim hót đổ hồi, liên tục , cao ngất một hồi rồi từ từ hạ cánh, im lặng; tiếp tục lại con sơn ca khác bay lên và lập lại nhịp điệu như thế . Đặc biệt, tiếng chim sơn ca lanh lảnh trong vắt khác với tiếng bầy chim se sẻ nghe sao "ríu ra, ríu rít ".

Giờ tôi nói đến đám cải vườn nhà :

Đám cải của tôi đã lên hơn ba lá , màu xanh nõn nà .Một thời gian nữa nó lên bông , sắc hoa vàng rực. Màu vàng hoa cải cũng là một trời quê hương khi mùa đông về những gánh cải cay từ Nhan Biều với chuyến đò ngang đem qua Chợ Tỉnh; hay từ Sãi gánh lên năm ba cây số gánh bộ.

Thế đó, tôi nghiệm ra rằng sau thì giờ vật lộn với công ăn việc làm, cùng những bất đồng ngôn ngữ, những căng thẳng từ luật lệ phép tắc xã hội xứ người ta, tôi phải tạo cho chính tôi một không gian nào đó tĩnh lặng cho mình. Dù nhỏ bé đơn sơ nhưng khi chính tôi tự thoả mãn và bằng lòng với nó thì chữ NHÀN đến không khó.

Tôi lại nhớ về trường xưa thầy cô cũ ,câu thơ cổ văn còn văng vẳng đâu đây :
...

“Tri túc tiện túc đãi túc hà thời túc

Tri nhàn tiện nhàn đãi nhàn hà thời nhàn "

Đinh trọng Phúc -12/5/2010